جلسه تخصصی آموزش قرآن کریم، موسسه قرآنی امام رضا علیه السلام جمعه 18 تیر ماه ماه راس ساعت 21:30 با حضور استاد سعید بیژنی و استاد محسن سلیمانی بصورت مجازی در شبکه اجتماعی اینستاگرام برگزار گردید.

این جلسات هر هفته جمعه ها با حضور استادان مطرح استانی و کشوری در پیج موسسه قرآنی امام رضا عیله السلام برگزار می شود که در این جلسه قاریان،حافظان و مرتلینی از اقصی نقاط  ایران اسلامی  برای محک زدن تلاوت خود در این جلسه اقدام به قرائت می کنند.

سعید بیژنی، قاری و مدرس قرآن کریم در برنامه جمعه‌شب‌های موسسه قرآنی امام رضا(ع) اهواز که شب گذشته ۱۸ تیرماه از فضای مجازی پخش شد، گفت: ترسیم صدا بسیار کار سختی است و در زمینه مباحث صوتی، صوت کم آموزش و بیشتر لحن آموزش داده می‌شود.

وی ادامه داد: توصیه من این است که خیلی به دنبال فرم موجود در مسابقات نباشید چون خفیف‌ترین نمره را به صوت می‌دهند و شاید صوت آیتمی کناره باشد.

بیژنی با بیان اینکه خوانندگی مساوی است با صدا و الحان در آن نقشی ندارد، افزود: صدا ماندگار است و تأثیر ملودی‌ها اندک است. قاریان مصری هم می‌گویند ما به الحان فکر نمی‌کنیم. در فضای قرآنی کشور ما قاریان خوش صدا بسیار هستند اما این نکته قابل اهمیت است که ما به دنبال صدا هستیم. نمی‌خواهم بگویم صدا تنها آیتم است اما در کشور ما علیرغم این همه استعداد خوب صوتی بیشتر به‌دنبال تلاوت هستیم.

این مدرس قرآن کریم با بیان اینکه روشی که در هنر انتها داشته باشد هنر نیست بر اهمیت و جایگاه صدا در تلاوت قاریان مصری تأکید کرد و گفت: ما فکر می‌کنیم باید الحان جدیدی برای سبک بسازیم در صورتی که دلیل ایجاد سبک‌ها صدا است. درست است که برای شروع تقلید را توصیه می‌کنیم اما تا کی باید تقلید کرد؟ تلاوت‌های فاخر از قاریان بزرگ را از ۳۰ سالگی به بعد ما از آنها دیده‌ایم اما در ایران قاری ۲۰ ساله رتبه کسب می‌کند، در ۳۰ سالگی داوری می‌کند و بعد از آن خود را پیشکسوت می‌داند و ما دیگر تلاوتی در اوج پختگی صدا نمی‌شنویم. 

وی تصریح کرد: اثر صدا آنچنان زیاد است که کل تلاوت را تحت شعاع قرار می‌دهد. وقتی در قرائت بر صوت، وقف و ابتدا، تجوید تأکید شد، کار خراب‌ می‌شود؛ اصلاً این تلاوت نیست. برای ما ایرانی‌ها وقف و ابتدا معنا دارد و هنوز هم معضل آن حل نشده است. اینکه صدا را محدود کنیم و از آن بخواهیم که در چارچوب بخواند درست نیست. اگر قاری قرآن بتواند به یک صدای حس‌دار برسد و احساسات خود را ارائه دهد درست است. لحن به معنای مقامات، غلط است، لحن یعنی بیان صحیح جملات با کمک مقامات.

بیژنی اظهار کرد: این همه فضا و استاد در کشور ما وجود دارد اما خروجی آن چیست؟ نتایج تبلیغی، سیاسی و ترویجی بسیاری را در نتیجه کارهای قرآنی شاهد بودیم و از این نظر بسیار جلو هستیم اما ما در اینجا داریم درمورد مبحث تخصصی صدا صحبت می‌کنیم. چرا حفظ را از قرائت جدا کردند؟ چرا قاری ما نباید سرش را بالا بگیرد و قرآن بخواند؟ مسابقات مهم است اما نه برای هر کسی و هر سنی. از ۱۵ تا ۲۷ سالگی دوران تغییر صدا است و خیلی از تمرینات غلط صدا را خراب می‌کند اما قاری ما در این سن در مسابقات شرکت می‌کند و صوتش را هر روز محدودتر می‌کند.

قاری و مدرس کشور با اشاره به اینکه یکی از راه‌های پرورش صدا تقلید است، گفت: در تقلید با الحان، اوج‌گیری صدا و... آشنا می‌شویم اما گاهی تقلید تا چهل، پنجاه سالگی می‌رود. تقلید به معنای شبیه‌سازی و تایید مقبول گرفتن از مستمع کار غلطی است. چون روی صدای خودمان کار نکردیم در دقایق مختلف صدا شبیه به قاریان مختلف می‌شود.

وی به بیان تفاوت‌های قاری استاندارد و قاری هنری پرداخت و گفت: قاری استاندارد همان قاری مسابقات است. چرا ما باید قاری محفلی، استودیویی و مسابقاتی داشته باشیم؛ نقش تقلید کورکورانه و بدون هدف در اینجا مشخص می‌شود. ما دوست داریم بهترین قرائت را داشته باشیم و حتی از مصری‌ها هم جلوتر بزنیم در حالی که هیچ نگاه حرفه‌ای به صوتمان نداریم. صدا را باید پرورش داد و در این زمینه به موارد بسیاری از جمله رژیم غذایی، شغل و... اهمیت داد.

بیژنی تصریح کرد: مغز، هوش و حنجره یک مثلث را تشکیل می‌دهند که کل خوانندگی همین است. هماهنگی بسیاری بین این سه موضوع در قراء مصری وجود داشته است. در ایران قاریانی داریم که صوت‌محور می‌خوانند مثل عبدالباسط و منشاوی یعنی صدا حرف اول را در قرائت آنها می‌زند. قاریانی داریم که لحن‌محور می‌خوانند که در ایران زیاد شده است. بعضی از قاریان هم صوت و لحن را با هم دارند مثل محمد عمران، مصطفی اسماعیل و شحات. قاری باید بداند که می‌خواهد چه کند؟ ما معمولاً استراتژی خود را بعد از اینکه قاری می‌شویم تعیین می‌کنیم در صورتی که این اشتباه است. بنابراین باید صدای حس‌دار و حس‌ساز را باید در ایران ترویج دهیم.